Serija o Sulejmanu

Hronologija kraja Veličanstvenog stoljeća

Približava se kraj emitovanja serije o Sulejmanu veličanstvenom. U preostalim epizodama posljednje sezone, serija prati istorijski tok događanja, onako kako se to stvarno dešavalo, prije skoro pola milenijuma.

Carska vojska 1552. godine kreće na Perziju. Sultanu je iz logora u sjevernoj Anadoliji stigla navodno povjerljiva informacija, da njegov sin Mustafa priprema puč, te da ga u tome podržavaju janjičari, ali, navodno, i perzijski šah Tahmasp. Naravno, informacija se zasnivala na glasinama, iza kojih su stajale sultanija Hurem i veliki vezir Rustem-paša, carski zet. Njima je cilj, u prvom redu, bio stalo da se riješe princa Mustafe, koji je po svim svojim sposobnostima, i položaju trebao postati prestolonasljednik.



Sultan kreće u svoj dvanaesti pohod, ovog puta na Perziju. Sa njim su na pohodu bili i njegovi sinovi Selim, Bajazit i Džihangir.
Po sultanovom pozivu, 6. oktobra 1553. godine, u vojni logor dolazi Mustafa. U sultanovom šatoru biva zadavljen od strane dželata, iako je molio oca za milost. Kako bi se spriječila pobuna janjičara, za prinčevu smrt biva okrivljen Rustem paša, koga sultan smjenjuje sa dužnosti velikog vezira. Ovakvom odlukom, bivaju iznenađeni i Rustem paša i slutanija Hurem.
Smrt princa Mustafe duboko pogađa princa Džihangira, koji odmah nakon ubistva liježe u postelju iz koje više nije ustao do smrti, nekoliko mjesci iza Mustafinog ubistva.



Prinčevi Selim i Bajazit ostaju u stalnom sukobu oko pozicije koja vodi ka nasljedniku za prijesto. Dok je još bila živa, Hurem je nastojala prigušivati i ublažavati ovu njihovu nepodnošljivost i spriječavati da ne dođe do otvorenog sukoba.
Nakon Rustem paše, na mjesto velikog vezira dolazi Ahmed Paša, oženjen Fatma sultanijom, sultanovom sestrom. Sultan se tokom povratka sa pohoda na Perziju duže vremena zadržao na liječenju, skrhan bolom zbog smrti dvojice sinova. Nakon povratka u Istanbul, zbog sve većeg rivalastva između dvojice braće, a prije svega zbog naprasitosti i nesmotrenosti princa Bajazita, sultan donosi odluku da će njegov nasljednik biti princ Selim.
Iako se i sama čitavo vrijeme nalazila u nemilosti kod sultana, Hurem 1555. godine, ipak, uspijeva da iskoristi priliku i na mjesto velikog vezira ponovo vraća Rustem pašu.
Tri godine kasnije, sultanija Hurem umire od takozvane vodene bolesti. Sulejman naređuje da je sahrane za nju posebno sagrađenom turbetu u novosagrađenoj džamiji Sulejmaniji, koja je bila sagrađena 1557. godine.
Rustem paša je umro 1561. godine,a nakon njegove smrti, sultan Sulejman na mjesto velikog vezira postavlja Mehmet pašu Sokolovića.
Smrt sultanije Hurem ostavlja posljedice na zdravlje sultana, a još više ga pogađa sukob dvojice njegovih sinova. Nakon smrti sultanije Hurem, jedina osoba kojoj je još mogao vjerovati, i sa kojom je još razgovarao, bila je njegova odlučna i samopouzdana kćerka Mihrimah. Nakon majčine smrti, ona je preuzela brigu oko oca, bila njegova jedina savjetnica i sagovornik.
Vrlo brzo nakon majčine smrti, 1559. godine, prinčevi dolaze u otvoreni sukob. Oko njih se okupiljaju grupe visokih dostojanstvenika i begova, koji su na taj način sebi stvarali pozicije, nadajući se pobedi jednog ili drugog kandidata za prijestolje. Selimovi ljudi, kako se čini, bili su veštiji u plasiranju lažnih informacija, koje su neprestano stizale do Bajazita. Vjerujući u svoju nadmoć, Bajazit se upušta u otvoreni sukob, a kada shvati da gubi na bojnom polju, utočište traži kod šaha Tahmaspa. Naravno šah, vječiti rival Osmanlija, jedva je dočekao ovakav razvoj događaja. Šah Tahmasp koristi priliku i nesrećnog princa Bajazita, kao prosjaka vraća sultanu u ruke, prodavši ga za 400 hiljada zlatnika. Bajazit je u očima oca, sultana Sulejmana i čitave vojske postao izdajnik, a za to je postojala samo jedna kazna. Smrt. U novembru 1561. godine, sultan Sulejman naređuje da se pogube i Bajazit i sva petorica njegovih sinova, od kojih je najmlađi imao svega tri godine. Nakon toga, Selim ostaje jedini nasljednik.
Sultan Sulejman, na Zapadu poznat kao Veličanstveni, na Istoku kao Zakonodavac, preminuo je na svom trinaestom „uzvišenom pohodu“, tokom opsade Sigeta, na ugarskom ratištu u jesen 1566. godine.
Nakon Sulejmana, na prijestolje dolazi princ Selim, u istoriji zabilježen kao Selim II, a koji je zbog sklonosti prema alkoholu ostao poznat i kao sarhoš (pijanica). Osam godina nakon Sulejmanove smrti, 1574. godine, i on gubi život, kada opijen vinom odlazi u hamam, gdje se okliznuo i glavom udario o pod.
U vrijeme vladavine sultana Selima, svoj snažni pečat, kao moćna ličnosti, ostavio je poslednji Sulejmanov veliki vezir, Mehmed-paša Sokolović. Rođen je 1505. godine u selu Sokolovići kod Rudog, a ubijen, zapravo zadavljen je na podmukao način 1579. godine. Službovao je kod tri sultana: Sulejmana Veličanstvenog Zakonodavca, Selima II i Murata III.
Mehmed-paša Sokolović bio je zet sultana Selima II, oženio je njegovu kćerku Esmu, kojoj je bilo samo 16 godina kad je udala za njega, bila je mlađa od njega dvadesetak godina, a Mehmed paša se jedino nje pribojavao u životu. Za života se proslavio kao znameniti, mudar državnik, moćnog Osmanskog carstva i jedan od najvećih zadužbinara – legatora svoga vremena.



Sulejman je sahranjen u svojoj veleljepnoj zadužbini, džamiji Sulejmaniji, istoj onoj u kojoj je sahranjena i njegova voljena Hurem sultanija. Za sobom je ostavio Carstvo koje se prostiralo na tri kontinenta, ali u kome su se već u tom trenutku, u drugoj polovini 16. vijeka, počinjali primjećivati prvi znaci krize i opadanja moći.
Na prijestolu se, nakon Sulejmana Veličanstvenog, smjenjuju nesposobni sultani, zavisni od svojih žena, majki ili vezira.
Osmansko carstvo nikada više nije dostiglo snagu iz vremena sultana Mehmeda - El Fatiha, Osvajača, koji je bio sultan od 1451. do 1481. godine i Sulejmana Kanunija, Zakonodavca i Veličanstvenog, koji je bio sultan od 1520. do 1566. godine. Vrijeme vladavine ova dva sultana u istoriji obilježeno kao „Veličanstveno stoljeće”, nakon smrti sultana Sulejmana bilo je završeno.
I da se vratimo seriji o Sulejmanu. Epizode serije se još uvijek snimaju i emitiju u Turskoj. U toku su posljednje epizode. Jedino što je sigurno je da će se radnja Sulejmana Veličanstvenog, ipak, završiti onako kako je scenaristica serije Meral Okay zamislila. A kako će završiti jedna od najpoznatijih ljubavnih priča na svijetu, ostavitćemo gledaocima da sačekaju i odgledaju seriju do kraja.

Priredio: Smail Špago
 

 

NovaSloboda.ba