(tekst koji slijedi objavljen je na facebooku dana 21. oktobra 2022. godine, autor je Ahmet Kurt)
Na mjestu ove stambene zgrade u Fejićevoj ulici, na ulasku u nekadašnji centar Mostara, Mejdan, bile su dvije kuće sa ukupno osam soba Dervišage Grebe, pretka prof. Zdravka i oca mu Muhameda-Hame.
Dervišaga je krajem XIX stoljeća bio mutevelija Sinan pašina vakufa, a njegove kuće na ovom mjestu pripadale su prvoj mahali Mostara - Sinan pašinoj. Naime u skladu sa urbanim principima, važećim u Osmanskom carstvu, Mostar je u dekadi od 9. do 19. oktobra 1506. godine stekao uslove da bude promovisan u viši nivo urbanog naselja – od pazara (trga) kod mostovske tvrđave (Köprü Hisar), postao je gradsko naselje (kasaba). Te dekade napisana je vakufnama (zadužbina) o izgradnji džamije Sinan-paše u istoimenoj mahali. Ispunjenjem toga i nekoliko drugih uslova stanovnici ove prve mostarske mahale su dobili status muafijeta (oslobođeni rajinskog, zemljoradničkog, poreza), što je omogućavalo da se bave gradskim zanimanjima, zanatstvom i trgovinom.
Dervišaga Grebo je poslije ubistva Ali-paše Rizvanbegovića, 1851. godine, predao njegovu ostavštinu od 25.000 groša njegovim sinovima, Hafiz-paši i Rustem-paši Rizvanbegoviću, a 1896. godine Dervišagi, kao muteveliji, predata je velika kamena kada koja je ostala poslije rušenja zapuštenog Sinan pašinog hamama.
Grebine kuće su srušene u savezničkom bombardovanju vojnih ciljeva u Mostaru, vedrog i hladnog, 14. januara 1944. godine, kada je poginulo oko 80 građana. Jedan od ciljeva je bila zgrada Divizije (zgrada Opštine Mostar do 1992) u današnjoj Titovoj ulici. Bombe, namijenjene ovom cilju, pale su pedesetak metara zapadno od zgrade i pogodile kuće porodice Grebe i niz ostalih objekata sjeverno od ovog mjesta, sve do Vakufskog dvora.
Poslije Drugog svjetskog rata na mjestu srušenih kuća sve do početka 1980-ih godina nalazio se omanji park kada je opština Mostar podigla ovu stambenu zgradu.
(Ahmet Kurt/20221021)
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen