Kada i danas upitate nekog suvremenika
Zimske olimpijade u Sarajevu iz 1984. godine, kojih se rezultata,
događaja i pobjednika sa Olimpijade sjeća, reći će vam: zlatna
medalja Torwill&Dean, umjetničko klizanje u parovima, srebrena
medalja Jure Franko, u veleslalomu, a prije svih sportskih rezultata
i dešavanja sa ponosom će reći: Kirka Douglas, posjeta Sarajevu
tokom olimpijade.
Kirk Douglas je preminuo u 103. godini
života, a u 57 godina aktivnog bavljenja filmom, snimio je 92 filma.
Kao glumac nikad nije dobio Oscara, iako je tri puta bio nominovan.
Tek u 80. godini života dobio je počasnog Oscara za doprinos
filmskoj umjetnosti kao moralna snaga.
Predsjedničko odlikovanje slobode
dodijeljeno mu je 1981. godine, a 1985. godine dobio je francusku
medalju Legija časti. Ima svoju zvijezdu na Holivudskoj stazi
slavnih (Hollywood Walk of Fame). Ostvario je niz zapaženih uloga, a
jedna od najboljih uloga u istoriji filma je Doc Holliday, revolveraš
sa Divljeg zapada, u filmu Obračun kod OK korala. Ostao je upamćen
kao Vincent van Gogh, Spartak i pukovnik Dax.
U prilogu fotografije i opisi iz samo
nekoliko filmova iz njegove bogate filmografije.
Kirk Douglas kao beskrupulozni novinar
za senzacije, Chuck Tatum, koji za jednu dobru priču gazi preko
leševa. Film „As u rukavu“, „Ace in the Hole“ iz 1951.
smatra se remek-djelom, i u filmskom i u glumačkom smislu.
Prihvaćena, cinična, dramatična i otkrivena ljudska pohlepa. I dan
danas vrlo aktualna.
Godine 1954. pojavio se film „20.000
milja pod morem“, sa izvanrednim specijalnim efektima, a i danas
važi kao maštovito izvedena adaptacija romana Julesa Verna, smatra
se kultnim filmom. Douglas glumi harpunara Ned Landa, koji ima
zadatak da ubije navodno morsko čudovište. Ali, on, kapetan Nemo i
ostali članovi posade dolaze do sasvim drugačijeg otkrića.
"Grad iluzija" iz 1953. jedan
je od prvih filmova u kojem Hollywood praktikuje iskrenu samokritiku.
Flashback govori o usponu i padu egomanijakalnog filmskog producenta
Jonathana Shielda, kojeg glumi Kirk Douglas, otkriva jedan nimalo
lijep ni ugodan pogled iza kulisa tvornice snova.
Zapanjujuće je kako Kirk Douglas sa
savim malo stajlinga liči na autoportret poznatog belgijskog slikara
Vincenta van Gogha. To je vjerovatno bio razlog što je holivudska
zvijezda izabrana za glavnu ulogu u filmskoj biografiji "Vincent
van Gogh - život strasti" (1956.). Kirk je ulogu igrao
zadivljujuće i strastvene. Film takođe briljira sjajnim bojama, baš
onako, kako to znamo i od slikara.
"Staze slave" (1957) Stanleya
Kubrika još uvijek se smatra jednim od najboljih antiratnih filmova.
I sve to, iako se okrutnost i uzaludnost ubijanja samo marginalizira.
U njemu Kirk Douglas glumi hrabrog pukovnika Daxa, koji mora
zaštititi svoje ljude između zaustavljenih frontova u pozicijskom
ratu 1916. godine. Ovim filmom režiser Kubrik je postigao
internacionalni proboj.
"Obračun kod OK korala", „
Gunfight at the O.K. Corral“ iz 1957. godine je western klasik, a
riječ je o stvarnoj pucnjavi iz 1881. godine koja se desila na O.K.
Corralu. Uključeni su svi sastojci: zlikovci, banditi, pravi junaci,
brzo povučeni koltovi, legendarni dvoboji i naravno Kirk Douglas,
koji se kao Dr. John "Doc" Holliday, pojavljuje u punom
sjaju.
U "Vikinzima" (1958.) Douglas
glumi tiranina, vikinškog vođu Einara. Ep je pun naboja o ratu,
osveti, krvi i zemlji koju je samo Hollywood mogao donijeti krajem
1950-ih. Iz današnje perspektive, super-muški likovi djeluju
prilično jednodimenzionalno i klišejski nabijeni, ali u to vrijeme
je to bila zaista velika kinematografija.
Još jedan od veliki film režisera
Kubrika iz 1960. godine: Gladijator i vođa robova "Spartacus"
(Kirk Douglas) bori se oko 100. godine prije nove ere, sa hiljadama
pripadnika svog naroda, protiv ugnjetavanja. Ep, koji je osvojio
četiri Oskara, zasnovan je na istinitoj priči u starom Rimu.
Zanimljiv detalj: Isječena homerovska scena ponovno je umontirana u
film tek 1991. godine. Ona je tokom snimanja fila snimljena bez tona,
jer su proizvođači filma već tada sumnjali da će postati žrtva
makaza.
Steven Spielberg, Kirkov sin Michael,
pa i sam Kirk slažu se u jednom: „Usamljeni su hrabri“ (1962) je
najbolji film koji je Kirk ikada snimio. Jedan duboko simboličan
western o kauboju, čija je najveća čežnja sloboda. Kirk Douglas
je jednom rekao, namignuvši: „Film ima samo jedan nedostatak. Moj
filmski konj Whiskey ukrao mi je predstavu. Mislim da ga je publika
voljela više od mene.“
U „Sedam dana u maju“ (1964),
Douglas glumi vojnog oficira koji sa svojim sljedbenicima pokušava
spriječiti državni udar iz vlastitih redova, protiv američkog
predsjednika. Jedan film koji je bio namijenjen suzbijanju
iracionalnih strahova tadašnje populacije. Zato film ima smirujući
sretan završetak u holivudskom stilu. U filmu je glumila i Ava
Gardner, u ulozi Ellie Holbrook.
U filmu „Posljednje odbrojavanje“,
„The final Countdown“ iz 1980. godine, američki nosač aviona
tokom jedne oluje ulazi u vremenski tunel i biva zajedno sa posadom
vremenski vraćen u dan prije napada na Pearl Harbor 1941. godine.
Film je postavio pitanje: Mogu li kapetan Matthew Yelland (Kirk
Douglas) i Warren Lasky (Martin Sheen) možda okrenuti svjetsku
historiju? U svakom slučaju, kritika je takošer ustvrdila: vrlo
uzbudljiv i tehnički impozantni film. Međutim, američka se svemoć
ponekad može činiti i blesavom.
U australijskom westernu "Čovjek
iz Snježne rijeke" (1982), koji se odvija oko 1900. godine,
Douglas se pojavljuje u dvostrukoj ulozi, u kojooj stariji brat
blizanca Harrisona oponaša mlađeg Spura. Film je zasnovan na
istoimenoj pjesmi australijskog pjesnika Banjo Pattersona iz 1890.
godine. Priča o pobjeglom ždrijebcu, koji želi živjeti s divljim
konjima i koji će bitva ponovo uhvaćen.
"Ostaje u porodici" (2003)
jedan je od posljednjih velikih filmova u kojem Douglas ima glavnu
ulogu. Radi se o svojevrsnoj porodičnoj terapiji između tri
generacije i njihovih tipičnih sukoba, pri čemu je Douglas kao
Mitchell Gromberg, patrijarh porodice. Uzgred, njegov filmski sin
(Michael Douglas) i njegov filmski unuk (Cameron Douglas), jednako su
povezani i u stvarnom životu. Kirk je također bio oženjen Dianom
Douglas (sa njim na slici) do 1951. godine. Sud kritike: veoma
osjećajno.
(web)
Smail Špago
(NovaSloboda.ba)
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen