“Arheološki spomenici u Konjicu- Lapidarij u parku na Vardi“

 

Narodni univerzitet Konjic predstavlja “Arheološke spomenike u Konjicu- Lapidarij u parku na Vardi“.

Narodni univerzitet Konjic, na facebook, instagram i viber mrežama i facebook stranici Zavičajnog muzeja, kroz crtež akademskog grafičara Dine Džumhura i uz kratki opis, predstavlja “Arheološke spomenike u Konjicu- Lapidarij u parku na Vardi“.

Arheološki spomenici u Konjicu nalaze se u sklopu Parka na Vardi ispod Društvenog doma, u Konjicu. Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika, 2006. godine, donijela je odluku da se područje proglasi za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.

Godine 1952. i 1953. preduzeti su veći arheološki radovi na području koje je kasnije potopljeno Jablaničkim jezerom. Istražnim radovima obuhvaćeno je područje toka Neretve i njenih lijevih i desnih pritoka od Konjica do Jablanice i područje Rame. Poslije istražnih radova, nekoliko spomenika iz Lisičića i Ostrošca preneseno je u Konjic i postavljeno ispred Repovačke džamije. Na današnju lokaciju spomenici su preneseni 1978. godine.

Nacionalni spomenik čini 13 arheoloških spomenika, svrstanih u tri grupe.

Antički spomenici

Naresi se mogu locirati kao ilirski narod, koji je naseljavao područje od izvorišta rijeke Neretve na sjeveru do Prenja na jugu. Nakon Oktavijanovih ilirskih ratova 35. – 33. pne Iliri su pali pod rimsku vlast. Značajnija rimska naselja razvila su se u Konjicu, Madeškovcima, Polju, Čelebićima, Lisičićima i Ostrošcu.

Svi antički spomenici (4 stele, 1 cipus i 2 dovratnika) potiču sa lokaliteta Crkvina u Lisičićima, koji se nalazio na desnoj obali Neretve. Na Crkvini je 1952.-1953. godine otkrivena srednjovjekovna romanička crkva iz XI i XII vijeka i srednjovjekovno groblje. Antički nadgrobni spomenici na Crkvini su pronađeni u sekundarnom položaju, kao konstruktivni dijelovi srednjovjekovnih grobova ili uzidani u mekteb sagrađen pored džamije u Lisičićima 1912. ili 1913. godine. Nije poznato sa kog lokaliteta su doneseni. Spomenici su iz II i III vijeka. Dva su sa natpisima i prikazima žena i muškaraca. Žene su prikazane sa tunikom, potpasane pojasom i zakopčane na oba ramena sa fibulama tipa “sidra”. Od nakita zapaža se lančić sa privjeskom, čiji su krajevi pričvršćeni za lijevu i desnu kopču. Na ušima nose naušnice i oko vrata lančič sa privjeskom. Muškaraci su sa tunikom dugih rukava, i jednu ruku drže savijenu na poprsju i u njoj svitak.

Stećci

Stećci su doneseni sa Memidžanovog groblja (1 osamljeni stećak) u Lisičićima, kod željezničke stanice u Lisičićima (1 osamljeni stećak) i Gošića hana u Ostrožcu (3 stećka).[2]

Svi su bogato ukrašeni prikazima kola, scena lova i brojnim ukrasima (rozeta, pravougaonik, krst, svastika,…).

Nišani

Nišan je u obliku stele, izrađen od krečnjaka. Nije poznato sa koga je lokaliteta prenesen u park. Djelimično je oštećen. Dimenzije: visina 1,10 m, širina 0, 44 m, debljina 0,22 m. Gornja polovina nišana je ukrašena sa tri strane motivima izvedenim u poljureljefu. Na vrhu prednje plohe su dio polumjeseca u sredini i rozeta u desnom uglu. Ispod je prikazana ruka, u laktu savijena prema gore, sa otvorenim dlanom i ispruženim prstima. Na stražnjoj strani je isklesan motiv luka i strijele. Na lijevoj bočnoj strani pri vrhu isklesan je motiv jabuke ili polulopte i polumjeseca, a na desnoj strani, motiv polumjeseca.

Ovaj spomenik ubraja se u nišane prelaznog oblika, a datira se u period druge polovine 15. ili 16. vijeka.

(NovaSloboda.ba)