Izuzetno graditeljsko djelo savremene arhitekture, simbol i neizostavna veduta kanjona rijeke Tare je grandiozni most na Đurđevića Tari, između sela Budečevica i Trešnjica. Izgrađen na pet lukova, na visini 170 metara iznad plahe ljepotice Tare, preskočen je kanjon “suze Evrope”. A da bi se “skočilo” sa obale na obalu trebalo je izgraditi most dug 365 metara. Ni danas taj građevinski poduhvat ne bio bio nimalo jednostavan, a kako je bilo u proljeće 1937. godine, kada je njegova izgradnja započela, znali su samo oni koji su u tom podvigu učestvovali.
Most je projektovao Mijat Trojanović, koji će kasnije postati profesor Univerziteta u Beogradu. Prilikom izgradnje podignuta je najviša drvena skela u svijetu! Sredinom novembra 1940. godine Mijat Trojanović, čiju su zamisao o “preskakanju” Tare mnogi dočekali sa skepsom, imao je razloga za ponos. Most na Đurđevića Tari bio je završen. Gizdavi ljepotan sa pet lukova, od kojih najveći ima raspon od 116 metara, natkrilio je kanjon u dužini od 365 metara.
U vrijeme Drugog svjetskog rata, da bi spriječili prelazak neprijateljskih jedinica u Crnu Goru 1942. godine, partizani su srušili jedan luk mosta. Zadatak je izveo građevinski inženjer Lazar Jauković, koji je učestvovao u izgradnji mosta. Tada je srušena konstrukcija poslijednjeg malog lučnog otvora u dužini od 44 m, dok su ostali djelovi mosta ostali neoštećeni. Jauković je uhvaćen i strijeljan na odsječini mosta. Narod durmitorskog kraja, u znak sjećanja na njegovo herojsko djelo, podigao mu je spomenik u blizini mosta, gdje je i sahranjen. Poslije oslobođenja, Most je saniran i svečano pušten u saobraćaj septembra 1946. godine.
Tara je rijeka u Crnoj Gori i Bosni i Hercegovini. Nastaje od dvije rječice Opasanice i Veruše ispod planine Komovi. Poslednjih 40 kilometara toka rijeke Tare se nalazi u Bosni i Hercegovini a na nekoliko mjesta čini i granicu između dvije drzave. U Šćepan polju, zajedno sa rijekom Pivom sačinjava rijeku Drinu. Poznata je kao “Suza Evrope”. U gornjem toku voda iz rijeke se može slobodno piti. Kanjon rijeke Tare je dubok 1333 m što ga čini najdubljim u Evropi. Sama Tara je dugačka 146,4 kilometra, sa prosječnim padom 4,5 m/km, sa površinom sliva 1853 km². Veći dio rijeke Tare (uključujući njen kanjon) je pod zaštitom UNESCO, kao dio Nacionalnog parka Durmitor. Ova rijeka je idealna za splavarenje, rafting i ribolov. Najatraktivniji dio za splavarenje, rafting je poslednjih 25km rijeke i kanjona Tare.
O ovom mostu i njegovoj sudbini, ko i sudbini onih koji su ga gradili, a kasnije rušili, 1969. godine snimljen je film pod naslovom “Most”, režisera Hajrudina Šibe Krvavca, poznatog po ratnim filmovima “Valter brani Sarajevo” i “Partizanska eskadrila”.
Film donosi priču o grupi partizana koji su dobili specijalni zadatak, da unište most, važnu stratešku tačkuneprijateljske vojske. Da bi ovaj zadatak uspješno izvršili, bila im je potrebna je pomoć najkompetentnijeg majstora, a to je bio upravo onaj, koji je most gradio i znao mu najslabiju tačku. Prilikom te operacije on gubu život. U početku se opire ideji da učestvuje u rušenju njegovog životnog djela, ali na kraju popušta i pristane. Slično, kao što se desilo i u stvarnosti.
Film se u cjelosti može naći i pogledati putem interneta.
(izvori:nparkovi.me, wikipedia)
Smail Špago
(Novasloboda.ba)
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen