Putovanje kroz vrijeme: Nekad i sad sa iste pozicije – Titova ulica kod Šehitluka

Mostar nekad i sad, fotografije sa iste pozicije u vremenskom razmaku od nekoliko decenija, do punog stoljeća. Fotografija nikad nije dosta, kao i pogleda u blisku ili dalju prošlost, onoliko daleku, koliko to dozvoljavaju fotografije napravljene nekada u našem gradu, od strane znanih i neznanih fotografa.

Danas uporedni pogled na Titovu ulicu kod Šehitluka, nekada Glavnu ulicu, a još ranije Carsku džadu, iz 1892. i 2015. godine.

Titova ulica u Mostaru je najduža ulica u gradu, ali i najduža ulica u jednoj urbanoj zoni u Hercegovini. Spaja južni ulaz u urbanu zonu Grada Mostara sa njegovim sjevernim ulazom. Proteže se od naselja Tekija, a početna tačka joj je raskršće sa magistralnim putem na Bišća polju, pa sve do naselja Zalik, ili tačnije, do raskršća poznatog pod nazivom Sutina. U žargonu se za ove tačke zna često zna reći, od malte do malte.

Najvažniji dio ove ulice u narodu je i danas poznat kao Glavna ulica, što je ujedno i ime za naselje oko ove ulice. Glavna ulica se proteže od Narodnog pozorišta pa do raskršća kod Dječje biblioteke, a to je približno jedna četvrtina cjelokupne dužine Titove ulice. Naselja kroz koja prolazi Titova ulica su: Tekija, Luka, Brankovac, Glavna ulica, Carina, Sjeverni logor i Zalik.

U vrijeme turske vladavine, ulica je nosila ime Carska džada, a na ulazu i izlazu iz grada bile su smještene malte, ili carinarnice, na kojima se naplaćivao porez za robu koja je ulazila u grad i prodavala se. U vrijeme Austrougarske, ulica je nosila ime Hauptstrasse, ili Glavna Ulica, što se zadržalo do kraja Drugog svjetskog rata.

Poređenjem slika iz 1892. i 2015. godine uočljiva je razlika u novoizgrađenim objektima, Narodno pozorište i Zemljaska banka, ali je. takođe. uočljivo da se dio objekata sa lijeve strane skoro ni malo nije promijenio u tako dugom vremenskom razmaku. Sa desne strane na novoj fotografiji nalaze se Šehitluci, gdje su sahranjeni poginuli tokom rata 1992-95. godine, dok se na staroj fotografiji odmah uz ulicu vide raznovrsni dućani.

Priredili: Smail Špago, Tibor Vrančić, Ismail Braco Čampara

(Novasloboda.ba)