U Mostaru 1890. - 1891. godine – Bišćevića kuća

31 Bišćevića kuća. Ovaj kulturno-istorijski objekt, poznatiji kao Bišćevića ćošak ili Turska kuća, sagrađena je 1635. godine (prema nekim izvorima 1790-ih), i nalazi se uz lijevu obalu Neretve, nedaleko od Karađozbegove džamije. Bišćevića kuća je dio stambenog kompleksa Bišćević-Lakišić. Ćošak isturen nad Neretvom na dva veoma visoka i smjelo postavljena kamena stupa, predstavlja ovu kuću kao najsmjelije komponirano djelo stambene arhitekture iz turskog perioda u Mostaru. Kao reprezentativan objekat, ova kuća je restaurisana 1953. godine, u sklopu obnove i revitalizacije Starog grada. Rahmetli hadži-Ahmed Bišćević opskrbio je kuću zanimljivom etnografskom zbirkom iz turskog doba, veoma privlačnom za turiste, tako da je danas ovaj lokalitet nezaobilazan za posjetioce Mostara. Ovaj Bišćevića ćošak, uz Halebijinu kulu-koja je dobila ime po kapetanu Halebiji, a koji je i sam bio iz porodice Bišćević, se spominje i u jednoj narodnoj pjesmi:

Sokolovi Savu preletiše,

pehlivani u Mostar dođoše.

U četvrtak tenefe popeše,

a u petak igru započeše.

Igru igra Ale pehlivane,

od bijele Halebine kule,

do bijela ćoška Bišćevića.

U tom ćošku devet divojaka,

dvi muftine i dvi kadijine

i četiri Arif efendine

i Begaja Morić alajbega.

Lipo igra Ale pehlivane,

al je Ali noga proštaknula.

Pade Ale u zelenu travu .

“Centar za informaciju u dokumentaciju Mostar - Cidom” i facebook grupa “Bosna i Hercegovina- fotoenciklopedija” došli su u posjed vrlo vrijednih fotografija grada Mostara iz 1890. – 1891. godine.

U narednom periodu ćemo krenuti u poglede na grad Mostar iz tog perioda, uz kratke osvrte na objekte koji se vide na slici, a služeći se našom dosadašnje prikupljenom dokumentacijom i literaturom.

Na osnovu stanja, postojanja ili nepostojanja nekih objekata, sa sigurnošću se može utvrditi da se radi o zimskom periodu između 1890. i 1891. godine.

Radi se o četiri fotografije – panorame koje prikazuju Mostar, pretežno na lijevoj obali rijeke Neretve, počevši sa sjevera, od Sjevernog logora, pa do juga i naselja Luka, s tim da se donja tačka ove mahale, Šarića džamija, ne vidi na ovim fotografijama.

Na ove četiri fotografije pogled smo zaustavili na 33 objekta ili područja, i uz zaokruženi pogled na slici, dali kratki opis onoga što se vidi na fotografiji.

(Cidom Mostar/BiH fotoenciklopedija)

(Džabirov, Vrančić, Špago)