Nepoznata Hercegovina – Balin vir na rijeci Drežanjka

Tako blizu, a nepoznato

Balin vir se nalazi u sredini toka  rijeke Drežanjke u podnožju sela Sveća. O ljepoti vira ne treba trošiti riječi. Fotografije sve pokazuju i same govore, ali i mame. Drežnica je od Mostara udaljena svega 30 km.

Iz istorije Drežnice, izvod iz teksta “Porijeklo stanovnika Drežnice” objavljenog na www.drežnica.ba  .

“Prvi spomen Drežnice datira od početka XV vijeka, prema darovnici kralja Ostoje, koji između ostalog daje i »provinciu« Drežnicu u posjed braće Radivojevića. Drežnica u to vrijeme ima status upravne jedinice ravan Blatu ili Broćnu. Analizirajući ovaj izvor može se reći da pod terminom "provincia" treba podrazumijevati upravni kotar, seosku opštinu, knežiju, a samo supsidijarno i župu. Najznačajniji pisani izvor iz vremena bosanske srednjovjekovne države je, svakako, natpis iz druge polovine XIV vijeka, uklesan u živu stijenu na lokalitetu

Toplo, neposredno iznad ušća Drežanjke u Neretvu. Prema tekstu ovog natpisa vojvoda Mestan sa sinovima Miroslavom i Radoslavom na ovom mjestu posjeduje »dvor«, a, takođe saznajemo da je natpis uklesan u stijenu u vrijeme ugarskog kralja Lajoša i bosanskog bana Tvrtka. Prema ovim podacima nastanak natpisa se može datirati između 1356. i 1366. godine.

Prema pristupačnim izvorima izgleda da je Drežnica potpala pod tursku vlast nakon ofanzive protiv Hercegovine koju su Turci izveli u ljeto 1465. godine.

Ove i slijedeće godine zaposjednut je od strane Turaka najveći dio teritorije Hercegovine i od njih je osnovan Vilajet Hersek, koji je priključen Bosanskom sandžaku. Osvojene teritorije neposredne po osvojenju popisane su u zbirnom popisu Bosanskog sandžaka, koji datira iz 1468/9. godine.

Ovu neveliku oblast sačinjava grupa sela smještenih uz rijeku Drežanjku, koja čineći veoma

usku dolinu razdvaja masive planina Čabulje na jugu i Male Čvrsnice na sjeveru. Moćna bila pomenutih planina koja se strmo spuštaju prema rijeci Drežanjki čine jedan od najdubljih kanjona u Evropi. Dolina je duga oko 20 kilometara i gotovo je neprohodna u smjeru sjever-jug. Kontakti Drežnjaka sa stanovnicima susjednih oblasti odvijaju se na njenim ishodištima kod izvora i ušća. Od izvorišnog dijela Drežnice, gdje je smješteno naselje Draga, preko Klanaca izlazi se na visoravni Čabulje i Čvrsnice, tradicionalna ljetna ispasišta zapadno hercegovačkih stočara. Kod ušća u Neretvu, čijom dolinom danas vode savremeni put i željeznička pruga Jablanica - Mostar, Drežnjaci su povezani sa stanovništvom u dolini Neretve. Otežane komunikacije i geografski položaj izvan glavnih putnih pravaca, u prošlosti, omogućili su očuvanje autohtone narodne tradicije, minimalno izložene uticajima spolja, da bi u novije vrijeme izgradnjom modernih saobraćajnica započeo proces etničkog i kulturnog otvaranja.”

Fotografije su objavljene na facebook stranici “Mostaru moj ti si meni sve”

(izvorno:dreznica.ba)

(spagos)