Sonntag, 1. April 2018

Negdje daleko: Zaboravljena ostrva u Škotskoj








Izolovanih mjesta na svijetu u današnje vrijeme i nema tako mnogo. Jedno od tih rijetkih mjesta je Sent Kilda, koje se smjestilo u Atlanskom okeanu, 64 kilometra zapadno od grupeostrva Hebrida.
Riječ je o ostrvima koja pripadaju Škotskoj, ali je toliko je udaljeno od nje, da ga često izostavljaju s karata Velike Britanije, Evrope i svijeta.
Obzirom na to da ne postoji niti na kartama, čudno je što je čak do 1930. godine bilo naseljeno. Postoje dokazi o tome da se ljudska noga tuda kretala još prije sedam hiljada godina. Tuda su prolazili i Vikinzi tokom svojih podviga u 9. i 10. vijeku.
U 17. vijeku, populacija je brojila 180 ljudi, a na njih tako malo bile su čak tri kapelice. Zato se vjeruje da su davno ovdje živjeli monasi.
Sent Kilda je izolovaana lokacija i ne privlači puno posjetilaca. Ipak, tu se formirala najveća kolonija ptica u sjeveroistočnom Atlantiku. Ovdje ih je više od milion, poput ugroženih bluna, sjevernih brunica i drugih. Sreća za njih, osrtvo je nenaseljeno već skoro 90 godina, a oni koji su prije ovdje živjeli, preživljavali su na pticama. Jeli su ih, ali i prodavali.
Zadnji stanovnici ostrvo su napustili prije gotovo 90 godina.
Hirta, najveće ostrvo arhipelaga, jedino je koji je nekad bio naseljeno, a danas je boravište duhova. Jedini način za dolazak tamo je brodom, a vremenska prognoza vam mora biti izrazito naklonjena. Litice Hirte najveće su od svih ostrva u Ujedinjenom Kraljevstvu, a uzdižu se 427 metara iznad mora.
Dokaz da su nekad ovdje postojali mještani je napušteno selo s 40 kamenih kuća iz sredine 19. vijeka, ukopanih metar u zemlju zbog izolacije koja je prijeko potrebna u oštrim vremenskim uslovima koji ovdje prevladavaju. I krovovi su rađeni da budu nepropusni.
Kako pokoji turist, ipak, zaluta na ostrvo, vlastima s kopna bilo je neugodno zbog načina života njihovih toliko udaljenih sugrađana. Izgradili su im moderne kuće, onakve kakve su postojale u škotskim gradovima, ali one nisu mogle podnijeti tamošnje vremenske uslove. Krovovi su prokišnjavali, i letjeli prilikom jačih oluja, a izolacije nije bilo, pa ni topline unutar zidova kuće.
Stanovnici su se vratili u svoje prijašnje naseobine.
Kad su počeli otkrivati kako izgleda moderniji život, polako su napuštati ostrvo i tražili da se presele u Škotsku.
Danas tamo dolaze volonteri, koji rade na očuvanju kuća, a ostrvima upravljaju The National Trust for Scotland, Scottish Natural Heritage i MoD. Osim volontera, koji povremeno dolaze, na ostrvu je i vojna zgrada, a civilima je pristup zabranjen.
Osim Hirte, tu su još ostrva Soay i Boreray, Stac an Armin (ratnička hrid), Stac Lee (siva hrid), Stac Levenish i Dùn (utvrda) Grupa ostrva je 1986. godine upisana na UNESCO-ov popis svjetske baštine.
(geo)
Smail Špago
(NovaSloboda.ba)

Keine Kommentare:

Kommentar veröffentlichen